Η εγκεφαλική ομίχλη είναι ένας τύπος γνωσιακής δυσλειτουργίας. Δεν πρόκειται για “αυτόνομη” νόσο, αλλά αποτελεί διάγνωση συμπτώματος ενός υποκείμενου προβλήματος υγείας.
Η δυσλειτουργία αυτή περιλαμβάνει ως συμπτώματα:
- προβλήματα μνήμης
- έλλειψη διανοητικής διαύγειας
- κακή συγκέντρωση
- αδυναμία συγκέντρωσης
Ορισμένοι άνθρωποι την περιγράφουν επίσης ως διανοητική κόπωση. Μάλιστα, όπως δηλώνουν, αισθάνονται σε μία ημέρα 10 χρόνια μεγαλύτεροι.
Ανάλογα με τη σοβαρότητα της εγκεφαλικής ομίχλης, μπορεί να επηρεάσει την εργασία, το σχολείο ή άλλες καθημερινές εργασίες.
Ποιες είναι οι αιτίες της ομίχλης εγκεφάλου
Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους μπορεί να προκληθεί η εγκεφαλική ομίχλη.
Οι 6 πιο πιθανές αιτίες είναι:
- Στρες
Το χρόνιο στρες μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση, να αποδυναμώσει το ανοσοποιητικό σύστημα και να προκαλέσει κατάθλιψη, σύμφωνα με ανασκόπηση έρευνας του 2017.
Μπορεί επίσης να προκαλέσει ψυχική κόπωση, καθώς όταν ο εγκέφαλός σας είναι εξαντλημένος, γίνεται πιο δύσκολο να σκεφτείτε και να συγκεντρωθείτε.
- Έλλειψη ύπνου
Η κακή ποιότητα ύπνου μπορεί να επηρεάσει το πόσο καλά λειτουργεί ο εγκέφαλός σας, σύμφωνα με έρευνα του 2021.
Ο πολύ λίγος ύπνος μπορεί επίσης να οδηγήσει σε κακή συγκέντρωση και θολές σκέψεις.
- Ορμονικές αλλαγές
Έρευνα από το 2018 δείχνει ότι και οι ορμονικές αλλαγές μπορούν να προκαλέσουν εγκεφαλική ομίχλη.
Τα επίπεδα των ορμονών προγεστερόνης και οιστρογόνων αυξάνονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αυτή η αλλαγή μπορεί να επηρεάσει τη μνήμη και να προκαλέσει βραχυπρόθεσμη γνωσιακή εξασθένιση.
Ομοίως, η πτώση των επιπέδων οιστρογόνων κατά την εμμηνόπαυση μπορεί να προκαλέσει λήθη, κακή συγκέντρωση και θολή σκέψη, σύμφωνα με την έρευνα του 2019.
- Διατροφή
Η διατροφή μπορεί επίσης να παίξει ρόλο στην εγκεφαλική ομίχλη.
Καθώς η βιταμίνη Β12 υποστηρίζει την υγιή λειτουργία του εγκεφάλου, μια ερευνητική ανασκόπηση του 2021 διαπίστωσε ότι η ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 μπορεί να επηρεάσει τη γνωστική λειτουργία και να επιφέρει εγκεφαλική ομίχλη.
Εάν έχετε τροφικές αλλεργίες ή ευαισθησίες, η εγκεφαλική ομίχλη μπορεί να αναπτυχθεί ακόμα μετά την κατανάλωση συγκεκριμένων τροφίμων.
Αυτά περιλαμβάνουν:
- Ασπαρτάμη
- φιστίκια
- γαλακτοκομικά
Η αποφυγή κατανάλωσης των τροφών που προκαλούν την ομίχλη μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα.
- Φάρμακα
Εάν παρατηρήσετε ομίχλη στον εγκέφαλο ενώ παίρνετε φάρμακα, μιλήστε με το γιατρό σας.
Η εγκεφαλική ομίχλη είναι γνωστή παρενέργεια ορισμένων φαρμάκων, όπως ορισμένα φάρμακα για τον ύπνο και φάρμακα για τον πόνο.
Η μείωση της δοσολογίας σας ή η αλλαγή σε άλλο φάρμακο μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματά σας.
Η ομίχλη του εγκεφάλου μπορεί επίσης να εμφανιστεί μετά από θεραπείες για τον καρκίνο. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται χημειοεγκέφαλος.
- Ιατρικές παθήσεις
Οι ιατρικές παθήσεις που σχετίζονται με φλεγμονή, κόπωση ή αλλαγές στα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα μπορούν επίσης να προκαλέσουν πνευματική κόπωση.
Για παράδειγμα, η εγκεφαλική ομίχλη είναι σύμπτωμα του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης (CFS), το οποίο περιλαμβάνει επίμονη κόπωση για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, σύμφωνα με έρευνα του 2020.
Σύμφωνα με ερευνητική ανασκόπηση του 2015, τα άτομα που πάσχουν από ινομυαλγία μπορεί να βιώνουν παρόμοια ομίχλη σε καθημερινή βάση.
Άλλες καταστάσεις που μπορεί να προκαλέσουν εγκεφαλική ομίχλη περιλαμβάνουν:
- αναιμία
- κατάθλιψη
- διαβήτης
- ημικρανία
- υποθυρεοειδισμός
- αυτοάνοσα νοσήματα, όπως ο λύκος, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, το σύνδρομο Sjögren και η σκλήρυνση κατά πλάκας
- αφυδάτωση
- ιογενείς λοιμώξεις όπως η COVID-19
Πώς διαγιγνώσκεται η εγκεφαλική ομίχλη
Μιλήστε με έναν νευρολόγο εάν έχετε επίμονη έλλειψη διαύγειας που επιδεινώνεται ή δεν βελτιώνεται.
Η εγκεφαλική ομίχλη μπορεί να σηματοδοτεί ένα υποκείμενο πρόβλημα υγείας, γι’ αυτό ο νευρολόγος στο πλαίσιο της εξέτασης θα σας ρωτήσει για:
- την ψυχική υγεία
- τη διατροφή
- το επίπεδο σωματικής δραστηριότητας
- τα τρέχοντα φάρμακα ή συμπληρώματα
- Θα πρέπει να ενημερώσετε τον γιατρό για άλλα συμπτώματα που μπορεί να έχετε.
Για παράδειγμα, κάποιος με υποθυρεοειδισμό μπορεί να έχει ομίχλη στον εγκέφαλο μαζί με απώλεια μαλλιών, ξηρό δέρμα, αύξηση βάρους ή εύθραυστα νύχια.
Οι εξετάσεις αίματος μπορούν να βοηθήσουν τον γιατρό σας να εντοπίσει την αιτία της εγκεφαλικής ομίχλης.
Μια εξέταση αίματος μπορεί να ανιχνεύσει τα εξής:
- ακανόνιστα επίπεδα γλυκόζης
- κακές λειτουργίες του ήπατος, των νεφρών και του θυρεοειδούς
- διατροφικές ελλείψεις
- λοιμώξεις
- φλεγμονώδεις νόσους
Με βάση τα αποτελέσματα, ο γιατρός σας θα αποφασίσει εάν θα πρέπει να διενεργήσει περαιτέρω εξετάσεις.
Άλλα διαγνωστικά εργαλεία μπορεί να περιλαμβάνουν απεικονιστικές εξετάσεις, όπως ακτινογραφία, μαγνητική τομογραφία (MRI) ή αξονική τομογραφία (CT).
Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να πραγματοποιήσει τεστ για αλλεργίες ή μελέτη ύπνου για να αποκλείσει μια διαταραχή του ύπνου.
Η τήρηση ημερολογίου διατροφής μπορεί να σας βοηθήσει να προσδιορίσετε εάν η διατροφή σας συμβάλλει στην εγκεφαλική ομίχλη.
Αντιμετώπιση της ομίχλης του εγκεφάλου
Η θεραπεία της εγκεφαλικής ομίχλης εξαρτάται από την αιτία.
Για παράδειγμα, αν έχετε αναιμία, τα συμπληρώματα σιδήρου μπορεί να αυξήσουν την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων και να μειώσουν την εγκεφαλική ομίχλη.
Εάν έχετε διαγνωστεί με αυτοάνοσο νόσημα, ο γιατρός μπορεί να σας συστήσει ένα κορτικοστεροειδές ή άλλο φάρμακο για τη μείωση της φλεγμονής ή την καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος.
Μερικές φορές, η ανακούφιση από την εγκεφαλική ομίχλη είναι θέμα διόρθωσης μιας διατροφικής ανεπάρκειας, αλλαγής φαρμάκων ή βελτίωσης της ποιότητας του ύπνου σας.
Μπορείτε να δοκιμάσετε αυτές τις στρατηγικές στο σπίτι για να ανακουφιστείτε από την εγκεφαλική ομίχλη:
- Κοιμηθείτε τουλάχιστον 8-9 ώρες κάθε βράδυ.
- Διαχειριστείτε τα επίπεδα άγχους σας, γνωρίζοντας τους περιορισμούς σας. Βρείτε δραστηριότητες που σας ευχαριστούν και προσπαθήστε να βρείτε χρόνο γι’ αυτές.
- Αποφύγετε το υπερβολικό αλκοόλ και την καφεΐνη.
- Ασκηθείτε τακτικά, αλλά όχι πολύ κοντά στην ώρα του ύπνου.
- Ενισχύστε τις ικανότητες σκέψης σας με την επίλυση γρίφων του εγκεφάλου.
- Αυξήστε την πρόσληψη πρωτεϊνών, φρούτων, λαχανικών και υγιεινών λιπαρών.
Η εγκεφαλική ομίχλη μπορεί να είναι απογοητευτική, αλλά η ανακούφιση προκαλεί έντονα θετικά συναισθήματα.
Δεν πρέπει να αγνοείτε τα συμπτώματά σας, διότι, αν δεν αντιμετωπιστεί, η εγκεφαλική ομίχλη μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα της ζωής σας.
Μόλις αντιμετωπιστεί η υποκείμενη αιτία, η πνευματική σας διαύγεια μπορεί να βελτιωθεί.