Στο σύνολό του φαινομένου σε αρκετές περιοχές της Ρόδου ξεπέρασε τα 300 χιλιοστά το ύψος βροχής – Προτεραιότητα πλέον ο τομέας των υδατικών πόρων της διαχείρισης του νερού, αλλά και των πλημμυρών οπότε αυτό είναι από τα μεγαλύτερα προβλήματα που θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε τα επόμενα χρόνια στη χώρα μας και που ήδη έχει αρχίσει να φαίνεται – Θα πρέπει να δημιουργήσουμε πιο ανθεκτικές υποδομές και να δράσουμε άμεσα, δηλώνει η Καθηγήτρια Υδρολογίας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής.
Για ένα ακραίο φαινόμενο που έπληξε τη Ρόδο, με την επέλαση της κακοκαιρίας Bora, αφήνοντας πίσω του μία τεράστια καταστροφή στο νησί, ενώ παραμένει σε ετοιμότητα ο μηχανισμός για τα φαινόμενα μέχρι και αύριο, έκανε λόγο μιλώντας στον Real Voice 99.5 και τη Νατάσα Παμπρή, στην εκπομπή “Μαζί στις 10”, η καθηγήτρια Υδρολογίας στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, Ελισάβετ Φελώνη.
“Πράγματι πρόκειται για ένα ακραίο φαινόμενο, καθότι μέσα σε 12 περίπου ώρες το περασμένο Σάββατο σημειώθηκαν ύψη βροχής που προσομοιάζουν στα συνολικά ύψη βροχής του μήνα Νοεμβρίου. Άρα λοιπόν όταν μέσα σε τόσο λίγες ώρες πέφτει η συνολική ποσότητα νερού του μήνα, καταλαβαίνετε ότι πρόκειται για ένα ακραίο φαινόμενο. Στο σύνολό του φαινομένου σε αρκετές περιοχές της Ρόδου ξεπέρασε τα 300 χιλιοστά το ύψος βροχής, μέσα στο 12ωρο ξεπέρασαν σε κάποιες περιοχές τα 150 χιλιοστά, για αυτό και μίλησα για τιμές μήνα Νοεμβρίου. Οπότε σκεφτείτε ότι περίπου το σύνολο της βροχής που σημειώνεται μέσα στο μήνα, σημειώθηκε σε λιγότερο από μία μέρα στη Ρόδο. Άρα πράγματι πρόκειται για ένα ακραίο φαινόμενο. Όσο δυστυχώς δεν προχωρούν υποδομές που θα μπορέσουν να προστατεύσουν τον πληθυσμό και τις ευάλωτες περιοχές, ναι, όταν έρχονται τέτοιες μεγάλες βροχοπτώσεις, ο κίνδυνος παραμένει”, είπε σχετικά ερωτηθείσα αν κάθε φορά που βρέχει δυνατά, η Ρόδος θα “καρδιοχτυπά”, λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Η κα Φελώνη επιβεβαίωσε την άποψη του καθηγητή Γεωλογίας και Φυσικών Καταστροφών και Προέδρου του ΟΑΣΠ Ευθύμιου Λέκκα, ότι το ακραίο φαινόμενο στη Ρόδο προσομοιάζεται σχεδόν στο 75% με το αντίστοιχο της Βαλένθια, τονίζοντας τα εξής:
“Συγκρίνοντας τα ύψη βροχής και το χρόνο στον οποίο σημειώθηκαν τα δύο επεισόδια, πράγματι είναι σωστή η διατύπωση και ο κ. Λέκκας έχει πολύ μεγάλη εμπειρία στο κομμάτι της αποτίμησης των φυσικών καταστροφών. Στη Ρόδο συγκεκριμένα που την γνωρίζει πολύ καλά”.
Η κα Φελώνη πρόσθεσε ότι “Δέκα χρόνια μετά την προηγούμενη μεγάλη πλημμύρα της Ρόδου που τότε δυστυχώς είχαμε θρηνήσει και θύματα, έρχεται ένα ακόμα μεγάλο φαινόμενο. Πράγματι στην προηγούμενη συζήτηση που είχαμε, πριν από ένα μήνα ακριβώς αυτό το ζήτημα είχαμε αναδείξει, ότι δυστυχώς τα δύο πρόσωπα της κλιματικής αλλαγής είναι από τη μία οι μακρές περίοδοι ξηρασίας και ανομβρίας και από την άλλη το γεγονός ότι τα ίδια ύψη βροχής τείνουν να συμβαίνουν σε πολύ μικρότερο χρονικό διάστημα οπότε με άλλα λόγια αυξάνεται η ραγδαιότητα της βροχόπτωσης και ειδικά σε περιοχές όπως είναι στο βόρειο τμήμα του νησιού, όπου έχετε μικρότερους χρόνους συγκέντρωσης στις λεκάνες απορροής. Τι σημαίνει αυτό με άλλα λόγια; Όταν πέφτει μία βροχόπτωση για το σύνολο της περιοχής που αποστραγγίζεται πολύ πιο γρήγορα φτάνει το νερό κοντά στις εκβολές.
Τέτοια φαινόμενα που έχουν αυξημένη ένταση, δηλαδή το ύψος βροχής όπως προείπα, πέφτει σε πολύ μικρό χρόνο, είναι ο χειρότερος συνδυασμός για να έχουμε πολύ γρήγορη ανάπτυξη μεγάλων πλημμυρικών όγκων, οπότε όταν αυτό συμβαίνει σε περιοχές όπου έχουμε κυρίως ανάπτυξη στην πεδινή και πλέον ευάλωτη ζώνη, περιοχές όπως είναι εκεί, Ιάλυσος, Ιξιά και τα λοιπά πηγαίνοντας από το αεροδρόμιο προς την πόλη, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι δεν έχουμε σεβαστεί τη φύση κι έχουμε επέμβει μέσα στα ρέματα, καταλαβαίνετε ότι δεν μπορεί πια το ίδιο το φυσικό σύστημα να παραλάβει τόσο μεγάλους πλημμυρικούς όγκους, με αποτέλεσμα να έχουμε τις πολύ έντονες επιπτώσεις από τις ισχυρές βροχοπτώσεις”.
Για τις ανθρώπινες παρεμβάσεις μέσα σε κοίτη ποταμού που έγιναν πριν από 60 -70 χρόνια, με αποτέλεσμα να βιώνουμε σήμερα τις συνέπειες και η φύση να εκδικείται εν προκειμένω στην Ιαλυσό με επαναλαμβανόμενα πλημμυρικά φαινόμενα, μία περιοχή που έχει τεράστια οικιστική ανάπτυξη, η επιστήμοντας επισήμανε:
“Ακριβώς η φύση εκδικείται και ας λάβουμε υπόψη μας και το γεγονός ότι αλλάζει το κλίμα. Δηλαδή έχουμε να διαχειριστούμε δύο προβλήματα αυτή τη στιγμή. Το ότι όλα τα προηγούμενα χρόνια που ήταν και μία καλύτερη περίοδος από κλιματικής άποψης αναπτυχθήκαμε στις ευάλωτες περιοχές, διότι είναι κοντά στη θάλασσα, είναι οι περιοχές όπου μπορούν να προσφέρουν πιο εύκολη ανάπτυξη και γενικά να γνωρίσουν δραστηριότητες και από την άλλη τώρα έχουμε την κλιματική αλλαγή, έχουμε πολύ πιο έντονα φαινόμενα στην ευρύτερη περιοχή της νοτιανατολικής Μεσογείου, είναι κάτι που το βιώνουμε τα τελευταία χρόνια και τα σενάρια για το μέλλον δείχνουν ότι θα εξακολουθήσουμε να το βιώνουμε.
Σίγουρα μέσα σε μία μακρά περίοδο θα υπάρχουν και πιο “ήσυχες” περίοδοι σε σχέση με τα ύψη βροχής, άλλα καταλαβαίνετε ότι τα προβλήματα και οι ζημιές του παρελθόντος πρέπει να είναι αυτή τη στιγμή το μάθημά μας και να κινηθούμε γρήγορα. Γρήγορα σημαίνει να αξιοποιήσουμε τα επιστημονικά εργαλεία, τα διαθέσιμα αποτελέσματα και από την υλοποίηση των ευρωπαϊκών οδηγιών με κορυφαία την 2000/760 για την εκτίμηση και τελικά προστασία από τον κίνδυνο πλημμύρας, οπότε έχουμε μία καλή πλέον εικόνα για τις περιοχές που θα πρέπει κατά προτεραιότητα να παρέμβουμε, αλλά και με ποιο τρόπο, με ποια μέτρα μη κατασκευαστικού χαρακτήρα -στην κορωνίδα αυτών είναι και τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης- για τον πληθυσμό μας, αλλά και με ποιες κατασκευές και σε ποιες περιοχές κατά προτεραιότητα θα πρέπει να επενδύσουμε, να αξιοποιήσουμε τα διαθέσιμα εργαλεία προς την σωστή κατεύθυνση.
Καταλαβαίνετε ότι πλέον είναι προτεραιότητα ο τομέας των υδατικών πόρων της διαχείρισης του νερού, αλλά και των πλημμυρών οπότε αυτό είναι από τα μεγαλύτερα προβλήματα που θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε τα επόμενα χρόνια στη χώρα μας και που ήδη έχει αρχίσει να φαίνεται, άρα για να μη βρεθούμε σε ανάλογη κατάσταση και την επόμενη φορά θρηνήσουμε και θύματα και για να μπορέσουμε άμεσα να προστατεύσουμε τον πληθυσμό μας και να μην βιώνει διακοπές ρεύματος και υδροδότησης πού είναι το πρώτο μεγάλο πρόβλημα μόλις ξεσπάει ένα τέτοιο φαινόμενο, καταλαβαίνετε ότι πρώτα από όλα θα πρέπει να δημιουργήσουμε πιο ανθεκτικές υποδομές και να δράσουμε άμεσα”.
Ερωτηθείσα η κα Φελώνη για το γεγονός ότι η Ρόδος βρίσκεται και σήμερα σε ετοιμότητα για το ενδεχόμενο δεύτερου κύματος επέλασης της κακοκαιρίας “Βora”, καθώς βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα και πόσο επικίνδυνο είναι το γεγονός για το νησί αν υπάρξει μεγάλο ύψος βροχής και σε ραγδαιότητα εκ νέου, αφού η γη δεν έχει προλάβει ακόμη να απορροφήσει τον τεράστιο όγκο νερού που έπεσε το Σ/Κ και ειδικά το Σάββατο όπου έβρεχε συνεχώς επί 16 ώρες (τις 12 εντονότερα) και εάν τελικά θα πρέπει να φοβόμαστε σε κάθε βροχή εδώ στην Ρόδο, απάντησε: “Πρώτα από όλα να πούμε ότι σε γενικές γραμμές είχε γίνει σωστή εκτίμηση, είχε γίνει πολύ σωστή πρόγνωση αναφορικά με την κακοκαιρία Bora, οπότε ξέραμε ότι θα χτυπήσει την ευρύτερη περιοχή και στη Βόρεια Ελλάδα όπου και είχαμε αντίστοιχα επιπτώσεις.
Πολύ σωστά το τοποθετήσατε και σε σχέση με την υγρασία του εδάφους, οπότε αν ο μη γένοιτο έρθει ανάλογο ύψος βροχής τις επόμενες ώρες με αυτό του Σαββάτου, θα είναι ακόμα πιο δύσκολη η κατάσταση, γιατί έχει προηγηθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα ανάλογη βροχόπτωση οπότε το έδαφος δεν μπορεί να απορροφήσει παραπάνω νερό. Επομένως ακόμα μεγαλύτερη απορροή λόγω ανάλογης βροχόπτωσης. Δηλαδή όταν μία συγκεκριμένου μεγέθους βροχόπτωση λαμβάνει χώρα σε περιοχή όπου δεν είχε τις προηγούμενες μέρες βρέξει, ακριβώς επειδή το έδαφος είναι ξερό, μπορεί να απορροφήσει μεγάλη ποσότητα νερού.
Σε αντίθετη περίπτωση εδώ δηλαδή που βρισκόμαστε σήμερα Δευτέρα ή και αύριο Τρίτη αν έρθει νέα βροχόπτωση, υπάρχει ήδη μεγάλη ποσότητα υγρασίας στο έδαφος και δεν μπορεί να παραλάβει περισσότερο νερό οπότε σχεδόν όλη η ποσότητα της βροχής τελικά γίνεται απορροή, οπότε τα φαινόμενα είναι ακόμα πιο δύσκολα αν λάβετε υπόψη σας ότι η βροχή των προηγούμενων ημερών θα δώσει τελικά και ακόμα μεγαλύτερη στέρεα μεταφορά δηλ και φερτές ύλες καθώς έχει αποπλύνει ήδη και τις περιοχές στα πιο ορεινά της λεκάνης, αρα αν έρθει μία αντίστοιχη βροχόπτωση που η εκτίμησή μας είναι ότι δεν θα έχουμε τόσο έντονο το φαινόμενο σαν του Σαββάτου ναι δυστυχώς θα ήταν μία αρνητική συνθήκη.
Ή κα Φελώνη σε μία “προφητική” συνέντευξή της προ μηνός, στις αρχές Νοεμβρίου, στην ίδια εκπομπή και την Νατάσα Παμπρή, είχε αναφέρει μεταξύ άλλων τότε ότι “υπό τον φόβο των ακραίων καιρικών φαινομένων να πλανάται στη νοτιοανατολική Μεσόγειο, μετά τη βιβλική καταστροφή στη Βαλένθια, η κατάσταση κρίνεται πιο ανησυχητική κι επικίνδυνη σε περιοχές που έχουν πληγεί τα τελευταία χρόνια από πυρκαγιές, όπως η Ρόδος, για πλημμύρες, αφού τα ακραία φαινόμενα θα είναι πια ο κανόνας”.
Καταλήγοντας η καθηγήτρια Υδρολογίας ανέφερε: “Να ευχηθούμε να έχει περάσει το μεγάλο κύμα και να μη δοκιμαστεί ξανά η Ρόδος μας τουλάχιστον το επόμενο διάστημα, να προλάβει να ανακάμψει, να είναι πραγματικά ένα μάθημα η τελευταία μεγάλη κακοκαιρία που έπληξε με τις καταστροφές που έφερε για το νησί, εύχομαι πολύ γρήγορα όλα τα επιστημονικά δεδομένα, αλλά και οι παρατηρήσεις από αυτό το φαινόμενο να αξιοποιηθούν και πολύ γρήγορα να αποτελέσει προτεραιότητα το νησί της Ρόδου για να προχωρήσουν κάποιες υποδομές”.
https://realvoice995.gr/el-feloni-kathigitria-ydrologias-ston-rv-se-12-ores-epese-sti-rodo-posotita-vrochis-antistoichi-olou-tou-noemvri-plisiase-to-fainomeno-tis-valenthia-audio/
